چک لیست نکات مهم در طراحی پست کمپکت 

پست کمپکت برق یکی از مؤثرترین و پرکاربردترین تجهیزات در شبکه‌های توزیع انرژی الکتریکی است که با هدف تأمین، تبدیل و توزیع توان در محیط‌های شهری و صنعتی طراحی می‌شود. این نوع پست‌ ها که به عنوان پست‌های پیش‌ساخته یا کامپکت نیز شناخته می‌شوند، تمامی اجزای اصلی یک پست توزیع شامل ترانسفورماتور، تابلوهای فشار متوسط، تابلوهای فشار ضعیف و تجهیزات حفاظتی را درون یک محفظه فلزی یا بتنی فشرده جای می‌دهند. طراحی و اجرای صحیح پست کمپکت تأثیر مستقیمی بر عملکرد ایمن، راندمان انرژی و پایداری شبکه دارد.

در سال‌های اخیر، شرکت‌هایی مانند آداک بهین نیرو با تکیه بر دانش فنی و استانداردهای بین‌المللی، گام‌های مؤثری در طراحی و ساخت پست‌های کمپکت، تابلو برق‌های فشار ضعیف و تابلو برق فشار متوسط برداشته‌اند. استفاده از این محصولات داخلی، علاوه بر صرفه‌جویی اقتصادی، سبب افزایش کیفیت و تطابق تجهیزات با شرایط اقلیمی ایران شده است.

ساختار و اجزای اصلی پست کمپکت

هر پست کمپکت از سه بخش اصلی تشکیل می‌شود که طراحی دقیق هر کدام از آن‌ها، ضامن کارکرد پایدار سیستم خواهد بود:

تابلو فشار متوسط (MV Switchgear):

در این قسمت، فیدرهای ورودی و خروجی، کلیدهای قدرت، سکسیونر، ترانس جریان (CT)، ترانس ولتاژ (PT) و تجهیزات حفاظتی مانند رله‌های کنترل و کلیدهای قطع‌کننده بار نصب می‌شوند. انتخاب نوع تابلو فشار متوسط به سطح ولتاژ شبکه (معمولاً 11 یا 20 کیلوولت) و جریان نامی بستگی دارد.

استفاده از تابلوهای رینگ یا RMU در پست‌های کمپکت بسیار متداول است، زیرا فضای کمی اشغال کرده و امکان مانور سریع در شبکه را فراهم می‌کنند. شرکت آداک با طراحی دقیق تابلوهای RMU و رعایت فواصل خزشی، استانداردهای IP و تست‌های دی‌الکتریک، توانسته تابلوهایی ایمن و مطابق با استاندارد IEC 62271 تولید کند.

ترانسفورماتور توزیع (Distribution Transformer):

ترانس قلب پست کمپکت است و وظیفه کاهش ولتاژ از سطح 20 کیلوولت به 400 ولت را بر عهده دارد. انتخاب ظرفیت ترانس باید متناسب با بار مصرفی، ضریب بار، تلفات و آینده‌نگری در توسعه شبکه انجام شود. ترانس‌های روغنی به دلیل راندمان بالا متداول‌ترند، اما در محیط‌های حساس می‌توان از ترانس‌های خشک رزینی استفاده کرد. نصب ترانس باید بر روی شاسی ضد لرزش با تهویه مناسب انجام شود تا از افزایش دمای هسته و سیم‌پیچ جلوگیری گردد.

تابلو فشار ضعیف (LV Panel):

خروجی ترانس به تابلو فشار ضعیف متصل می‌شود که شامل شینه‌های اصلی، بریکرها، کلیدهای هوایی، فیوزها و تجهیزات حفاظتی و اندازه‌گیری است. طراحی دقیق این تابلوها برای جلوگیری از خطاهای الکتریکی حیاتی است.

شرکت آداک به عنوان یکی از تولیدکنندگان باسابقه در زمینه تابلوهای فشار ضعیف، با بهره‌گیری از کلیدهای LSIG، ACB، MCCB و استفاده از ساختار مدولار، تابلوهایی با قابلیت سرویس سریع، تهویه مطمئن و مقاومت حرارتی بالا تولید می‌کند.

اصول طراحی پست کمپکت

طراحی پست کمپکت برق باید با رعایت اصول الکتریکی، مکانیکی و ایمنی انجام شود. نخستین گام، تحلیل بار و تعیین ظرفیت ترانس و تابلوهاست. سپس باید سطح ولتاژ، نوع شبکه، شرایط محیطی و الزامات بهره‌برداری بررسی شود. از دیدگاه مهندسی برق، مهم‌ترین پارامترهایی که در طراحی پست کمپکت باید مورد توجه قرار گیرند عبارت‌اند از:

تحلیل بار و ضریب همزمانی:

قبل از انتخاب ظرفیت ترانس، باید مجموع توان بارهای متصل، ضریب همزمانی و ضریب توان محاسبه شود. به‌طور معمول ظرفیت ترانس بین 1.2 تا 1.4 برابر توان کل بار در نظر گرفته می‌شود تا امکان توسعه آینده فراهم گردد.

انتخاب سطح ولتاژ مناسب:

در شبکه‌های شهری معمولاً پست‌های 20/0.4 کیلوولت به کار می‌روند. برای مناطق صنعتی یا کارخانه‌ها ممکن است سطح ولتاژ بالاتر یا ترانس‌های چندخروجی مورد نیاز باشد.

محاسبه جریان نامی و سطح اتصال کوتاه:

انتخاب بریکرها، شینه‌ها و کابل‌ها باید بر اساس حداکثر جریان اتصال کوتاه و جریان نامی انجام گیرد تا پایداری سیستم در شرایط خطا حفظ شود.

سیستم ارتینگ و حفاظت در برابر صاعقه:

یکی از بخش‌های حیاتی در طراحی پست کمپکت، سیستم زمین است. مقاومت الکترود زمین باید کمتر از 2 اهم باشد و مسیرهای تخلیه جریان خطا به دقت طراحی شوند. استفاده از میله‌های مسی، تسمه ارت و چاه ارت عمیق توصیه می‌شود. شرکت آداک در طراحی تابلوهای خود، سیستم ارت داخلی و خارجی را به گونه‌ای ترکیب می‌کند که ایمنی تجهیزات و پرسنل تضمین شود.

طراحی مکانیکی و تهویه پست کمپکت

طراحی بدنه پست کمپکت باید با در نظر گرفتن مقاومت مکانیکی، ایمنی در برابر نفوذ آب و گرد و غبار، و تهویه حرارتی مناسب انجام شود. جنس بدنه معمولاً از ورق گالوانیزه با پوشش الکترواستاتیک یا بتن پیش‌ساخته است. در مناطق مرطوب یا صنعتی، استفاده از رنگ اپوکسی و سیستم تهویه طبیعی یا اجباری توصیه می‌شود.

در طراحی مکانیکی باید فاکتورهایی مانند مرکز ثقل، محل قرارگیری درب‌ها، فضای دسترسی برای تعمیرات و مسیرهای خروج اضطراری لحاظ گردد. در بسیاری از پروژه‌ها، شرکت آداک پست‌های کمپکت فلزی با طراحی ماژولار تولید می‌کند که به راحتی قابل حمل، نصب و توسعه در آینده است.

نکات اجرایی در نصب و بهره‌ برداری پست کمپکت

اجرای پست کمپکت نیازمند هماهنگی دقیق بین تیم‌های عمرانی، برق فشار متوسط، فشار ضعیف و تست و راه‌اندازی است. رعایت نکات اجرایی زیر در هنگام نصب، از بروز خطاهای پرهزینه جلوگیری می‌کند:

پیش از اجرای هر بخش باید نقشه‌های تأییدشده از سوی کارفرما و مشاور در دسترس باشد. فونداسیون پست باید به‌طور کامل تراز، مستحکم و با مقاومت فشاری مناسب اجرا گردد تا وزن تجهیزات به‌صورت یکنواخت منتقل شود.

پس از استقرار پست، کابل‌کشی‌ها باید طبق نقشه کابل‌لاینینگ انجام شود و مسیرها با نوارهای هشدار مشخص گردند. همچنین، اتصالات زمین باید قبل از برق‌دار شدن سیستم تست شوند.

در طول بهره‌برداری:

• دمای ترانسفورماتور باید به‌طور منظم کنترل شود.
• تست عایقی تابلوها حداقل سالی یک بار انجام گیرد.
• اتصالات مکانیکی تابلوها بازبینی و در صورت لزوم سفت شوند.
• سیستم تهویه و فیلترها تمیز شوند تا از تجمع حرارت جلوگیری گردد.

الزامات ایمنی و استانداردهای طراحی پست کامپکت

رعایت استانداردهای بین‌المللی در طراحی و اجرای پست کمپکت از مهم‌ترین معیارهای کیفیت است. استانداردهایی نظیر IEC 62271 برای تابلوهای فشار متوسط، IEC 61439 برای تابلوهای فشار ضعیف، و IEC 60076 برای ترانسفورماتورها باید ملاک طراحی قرار گیرند.

به‌علاوه، ملاحظات ایمنی فیزیکی شامل نصب سیستم اعلام حریق، تهویه اضطراری، قفل ایمنی درب‌ها، سیستم روشنایی داخلی و برچسب‌گذاری دقیق مدارها ضروری است. شرکت آداک در فرآیند تولید پست‌های کمپکت خود، تمامی مراحل طراحی، مونتاژ و تست نهایی را مطابق با این استانداردها انجام می‌دهد و هر محصول پیش از تحویل به پروژه، تحت تست‌های ولتاژ، نشتی جریان و تست عملکرد حفاظتی قرار می‌گیرد.

انتخاب محل نصب پست کمپکت

محل نصب پست باید با توجه به دسترسی، فاصله از ساختمان‌ها، مسیر کابل‌های فشار متوسط و کمترین تلفات انتخاب شود. در مناطق شهری، محدودیت فضا معمولاً عامل تعیین‌کننده است و پست‌های فلزی جمع‌وجور ترجیح داده می‌شوند. در مناطق صنعتی، پست‌های بتنی با ظرفیت بالا مناسب‌ترند.

باید توجه داشت که نصب پست در مسیر عبور آب‌های سطحی یا مناطق دارای رطوبت بالا خطرناک است. همچنین، رعایت فاصله ایمن از منابع سوختی و مواد قابل اشتعال الزامی است. شرکت آداک با ارائه نقشه‌های نصب و مشاوره فنی، به پیمانکاران کمک می‌کند تا بهترین موقعیت نصب برای افزایش طول عمر تجهیزات انتخاب شود.

نگهداری و تعمیرات دوره‌ای

پست‌های کمپکت اگرچه کم‌حجم و بسته طراحی شده‌اند، اما نیاز به بازبینی و نگهداری دوره‌ای دارند. برنامه نگهداری معمولاً شامل تست حرارتی ترانس، تست عملکرد کلیدها و رله‌ها، کنترل وضعیت کابل‌ها، تمیزکاری داخلی و بررسی سیستم ارت است.

نکته مهم آن است که نگهداری تابلو برق و پست کامپکت باید توسط کارشناسان برق دارای مجوز انجام شود، زیرا خطا در باز کردن تابلو یا تخلیه جریان‌های القایی می‌تواند خطرناک باشد. آداک برای خریداران پست‌های کمپکت خود، خدمات پس از فروش، بازدید فصلی و آموزش اپراتور ارائه می‌دهد تا اطمینان از عملکرد ایمن و پایدار سیستم حاصل شود.

توسعه و هوشمند سازی پست‌های کمپکت

با پیشرفت فناوری در حوزه اتوماسیون صنعتی، پست‌های کمپکت جدید به سیستم‌های مانیتورینگ و کنترل از راه دور (SCADA) مجهز می‌شوند. این سیستم‌ها امکان مشاهده پارامترهای کلیدی مانند ولتاژ، جریان، دما و وضعیت کلیدها را از طریق شبکه فراهم می‌کنند.
شرکت آداک بهین نیرو نیز در پروژه‌های اخیر خود، تابلوهای فشار متوسط و ضعیف را با ماژول‌های ارتباطی Modbus و Ethernet تجهیز کرده تا امکان اتصال پست به سیستم مانیتورینگ مرکزی فراهم گردد. این ویژگی، خطای انسانی را کاهش داده و نگهداری پیشگیرانه را تسهیل می‌کند.

چالش‌ها و خطاهای رایج در اجرای پست کمپکت

یکی از مهم‌ترین چالش‌های اجرایی، عدم هماهنگی میان نقشه‌های برق و عمرانی است که منجر به خطا در محل عبور کابل‌ها یا ارتفاع فونداسیون می‌شود. همچنین، برخی پیمانکاران در زمان نصب به جهت‌گیری درب‌ها و تهویه توجه کافی ندارند که این موضوع می‌تواند باعث افزایش دمای داخلی و کاهش عمر ترانس شود.

دیگر خطاهای رایج عبارت‌اند از:

• استفاده از کابل‌های با سطح مقطع کمتر از مقدار محاسبه‌شده
• اتصال نادرست سیم زمین به شینه اصلی
• انتخاب کلیدهای حفاظتی با جریان قطع ناکافی
• عدم تست فشار و عایق در تابلوهای فشار متوسط پیش از بهره‌برداری

آداک با ارائه دستورالعمل اجرایی دقیق و پشتیبانی فنی در محل، توانسته است نرخ خطا در اجرای پست‌های کمپکت خود را به حداقل برساند.

جمع‌ بندی و خلاصه مطلب

طراحی و اجرای پست کمپکت برق، فرآیندی چندرشته‌ای است که نیازمند دانش دقیق الکتریکی، مکانیکی و ایمنی می‌باشد. انتخاب تجهیزات باکیفیت، طراحی اصولی، نصب صحیح و نگهداری منظم، کلید موفقیت هر پروژه توزیع برق است.

در این میان، شرکت آداک بهین نیرو به عنوان یکی از پیشروترین سازندگان داخلی در حوزه تابلو برق فشار ضعیف، فشار متوسط و پست کمپکت، نقشی مهم در ارتقای صنعت برق کشور ایفا کرده است. این شرکت با بهره‌گیری از مهندسان متخصص، تجهیزات مدرن و کنترل کیفی دقیق، محصولاتی مطابق با استانداردهای بین‌المللی ارائه می‌دهد.

پست‌های کمپکت آداک با طراحی ماژولار، تهویه بهینه، عایق‌بندی عالی و قابلیت سفارشی‌سازی بر اساس نیاز پروژه، گزینه‌ای ایده‌آل برای شرکت‌های توزیع برق، صنایع، پالایشگاه‌ها و پروژه‌های عمرانی هستند. همچنین، خدمات مشاوره فنی، آموزش بهره‌برداری و پشتیبانی پس از فروش این شرکت، اطمینان خاطر کارفرمایان را تضمین می‌کند. در نهایت، انتخاب پست کمپکت و تابلو برق از برند معتبر آداک به معنای انتخاب کیفیت، دوام و اطمینان در قلب شبکه توزیع انرژی است.

02144491255

02634156000