رله هوشمند چیست و چه وظیفه ای دارد؟

رله هوشمند

رله هوشمند یک نوع کلید الکتریکی-مکانیکی سریع محسوب می شود. در این دستگاه، ضمن عبور جریان الکتریکی از درون یک سیم پیچ، یک میدان مغناطیسی به وجود می آید. این میدان باعث تحریک تیغه های مکانیکی شده و عکس العمل دستگاه را رقم می زند. از مهم ترین دلایل استفاده از رله در مدار تابلو برق، کنترل و راه اندازی تجهیزاتی با جریان بالا، با استفاده از یک سیگنال کنترل کننده ضعیف یا جریان کم می باشد. از این نظر، میان رله و کنتاکتور شباهت زیادی وجود دارد. اما تفاوت اصلی مابین این دو وسیله، این است که رله هوشمند برای مدار فرمان مورد استفاده قرار می گیرد. در حالی که از کنتاکتور عمدتاً در مدار قدرت و برای تقویت سیگنال خروجی رله برای کنترل تجهیزات قدرت مثل انواع الکتروموتور یا مدارات روشنایی بهره می گیرند.

کاربرد رله هوشمند

دو کاربرد اصلی رله عبارت‌اند از:

•  ایجاد یزوله الکتریکی بین قسمت کنترل و بار مدار
•  افزایش توان خروجی مدار (تقویت توان خروجی قسمت کنترلی)

رله هوشمند در اکثر اوقات مشابه کلید های الکتریکی در مسیر سیم فازها قرار می گیرند. از رله ها برای روشن و خاموش کردن دستگاه های الکتریکی استفاده می کنند. بسته به نوع کاربرد رله هوشمند، می توان از آن برای حفاظت و کنترل در تابلو برق صنعتی استفاده نمود. یک رله این قابلیت را دارد که در زمان کم و با سرعت پاسخگویی بالا، مدار الکتریکی را قطع و وصل نماید.

انواع رله هوشمند

امروزه در بازار تجهیزات الکتریکی، انواع رله مغناطیسی، مکانیکی، الکترومغناطیسی، الکترواستاتیکی و الکترومکانیکی یافت می شوند.

مزایای عمده رله

یکی از اصلی ترین مزایای رله هوشمند توانایی ایزوله سازی آن است. به کمک این قابلیت، می توان بخش های معیوب مدار را از بخش های سالم آن جدا نمود و از گسترس آسیب به کل سیستم جلوگیری کرد. مزیت دوم رله را می توان در کنترل مدار با توان بالا در نظر گرفت. تنها با استفاده از یک رله هوشمند چند ولتی، شما این امکان را خواهید داشت که یک مدار چند صد ولتی را تحت کنترل بگیرید. علاوه بر این موارد، از نظر اقتصادی نیز رله ها دارای قیمت مناسب هستند و به وفور در بازار یافت می شوند. بنابراین در طراحی انواع تابلو برق فشار ضعیف یا تابلو برق فشار متوسط می توان از این وسیله الکتریکی استفاده نمود.

در همین رابطه بخوانید: آشنایی با تجهیزات به کار رفته در تابلو برق صنعتی

معایب رله هوشمند

علی رغم مزایای مهمی که در بالا برای رله هوشمند اشاره کردیم، این وسیله دارای برخی معایب نیز می باشد. از جمله:

تخلیه سلفی

یکی از عیب های رله را می توان موضوع تخلیه سلفی در نظر گرفت. البته این مشکل مشترک تمام تجهیزاتی است که دارای خود سلف هستند. زمانی که سلف به مدار متصل است به وسیله انرژی الکتریکی شارژ می شود. سپس با جداسازی از مدار، به تدریج انرژی خود را تخلیه می نماید. یعنی ایجاد جریان در مسیری که عملاً جریانی وجود ندارد رخ می دهد.

یک مقاله جذاب و مفید در همین رابطه بخوانید: آشنایی با تابلو برق فشار ضعیف

عدم کاربرد برای توان کم

نداشتن کاربری برای توان های بسیار کم، مشکل دوم رله هوشمند می باشد. با توجه به ماهیت کلید گونه رله ها، برای کارکرد صحیح این قطعه نیاز به ولتاژ وجود دارد. بنابراین اگر میزان ولتاژ در یک مدار بیش از حد کم باشد، رله هوشمند توانایی کار کردن را نخواهد داشت. همچنین عیب دیگری که می توان برای رله هوشمند برشمرد، کندی کار آن ها است. خصوصاً در مورد رله های با قیمت ارزان، این مشکل بیشتر بروز می کند. یعنی در وضعیت مکانیکی که دستگاه، در زمان مواجهه با فرکانس بالا، پاسخ مناسبی نمی دهد.

شباهت و تفاوت رله و کلید

بر اساس آنچه در خصوص ویژگی ها و ساختار رله هوشمند بدان اشاره شد، پاسخ مثبت است. اما تفاوت رله و کلید در این است که کلید قابل کنترل از راه دور نیست. بنابراین رله یک کلید هوشمند به شمار می رود. دستگاهی که علاوه بر داشتن کارکرد عمومی تعریف شده برای تمام کلیدها، دارای قابلیت های پیشرفته تری نیز می باشد.

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد: چک لیست نکات مهم در خرید تابلو برق

اجزای تشکیل‌دهنده رله‌ هوشمند

به صورت کلی رله هوشمند الکترومکانیکی شامل 4 قطعه است:

 بوبین (کویل ) ورودی: سیم‌پیچ یا بوبین ورودی. برای عملکرد کویل نیاز به اتصال دوسر تغذیه ( + و -) به دوسر دستگاه می‌باشد.

 تیغه مشترک: به این پایه سیگنال مشترک وصل می شود.

 تیغه باز (NO-Normal Open): این تیغه در حالت عادی باز است و با تحریک سیم پیچ بسته می‌شود.

 تیغه بسته (NC-Normal Close): این تیغه در حالت عادی بسته و متصل به COM می‌باشد و درصورتی‌که بخواهیم با تحریک ورودی، خروجی قطع شود، مصرف‌کننده را به این تیغه وصل می‌کنیم.

 

مطالعه این مقاله جذاب را از دست ندهید: پست کمپکت چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

نحوه انتخاب رله مناسب

برای انتخاب یک رله هوشمند مناسب، باید موارد ذیل را مدنظر داشته باشیم:

ولتاژ کاری: می تواند به دو حالت AC یا DC باشد.

ولتاژ تحریک: با استفاده از محدوده مختلفی اعم از 5، 12، 24 الی 220 ولت

برند رله: با توجه به تنوع زیاد در بازار، انتخاب بین مدل های کشور چین، مالزی و اندونزی در دسترس است.

تعداد کنتاکت: رله های به صورت انواع 2 کنتاکت، 3 کنتاکت، 4 کنتاکت و غیره وجود دارند.

حداکثر جریان عبوری: این فاکتور به آمپر رله نیز معروف است. رنج 5 الی 25 آمپر در بازار برای رله هوشمند وجود دارد. البته باید توجه داشته باشید که این جریان اعلام شده از طرف سازنده، بار اهمی است. در صورت اتصال به بار سلفی یا خازنی این مقدار عملاً کمتر خواهد بود.

به عنوان مثال مشخصات کامل یک رله بدین صورت خواهد بود: رله 12 ولت DC، دو کنتاکت، 12 آمپر مارک فیندر.

طراحی و ساخت تابلو برق با بهترین تجهیزات

اگر قصد خرید تابلو برق برای شرکت یا مجموعه خود را دارید، کارشناسان آداک بهین نیرو آماده ارائه خدمات مشاوره در زمینه طراحی، ساخت، نصب و خدمات پس از فروش انواع تابلو برق صنعتی به شما مشتری گرامی می باشند. بدین منظور کافیست از طریق شماره های زیر یا تکمیل فرم مربوطه با اسکن کد QR، با ما تماس بگیرید:

دفتر مرکزی: کرج، عظیمیه. بلوار 45 متری کاج، پلاک 199، واحد 1 و 3

تلفن: 02634156000

ایمیل: info@adakbn-co.com

دفتر تهران: بزرگراه اشرفی اصفهانی، خیابان مخبری، پلاک 10 واحد 6

تلفن: 02144498064

ایمیل: sales@adakbn-co.com