کلید مینیاتوری mcb

آشنایی با کلید مینیاتوری MCB و نحوه کار آن

کلید مینیاتوری MCB چیست؟

کلید مینیاتوری (Miniature Circuit Breaker) یک کلید الکتریکی است که به طور خودکار عمل می کند. این وسیله برای محافظت از مدارهای الکتریکی ولتاژ پایین در برابر آسیب ناشی از اضافه بار یا اتصال کوتاه استفاده می شود. MCB ها معمولاً تا جریان 125 آمپر درجه بندی می شوند. این وسیله می تواند از نوع حرارتی یا مغناطیسی حرارتی باشد. از این کلید در تابلو برق ساختمان یا مجتمع های اداری-سازمانی و صنایع مختلف استفاده می شود. در این مقاله در وبلاگ آداک، به معرفی این وسیله مهم الکتریکی و نحوه عملکرد آن می پردازیم. با ما همراه باشید و حتماً در پایان به این مقاله امتیاز دهید.

انواع کلید مینیاتوری 

کلیدهای MCB بر اساس تیپ های مختلفی دسته بندی می شوند. این تیپ ها شامل B، C، D, K و Z می باشند. در ادامه درباره ویژگی هر کدام صحبت می کنیم. 

فیوز مینیاتوری تیپ B:

این کلید دارای محدوده جریان قطع 3 تا 5 برابری جریان نامی و زمان عملکرد بین 0.04 الی 13 ثانیه می باشد.

فیوز مینیاتوری تیپ C:

کلید تیپ C یا کلید کندکار، با محدوده قطع جریان 5 الی 10 برابری جریان اسمی و زمان پاسخ 0.04 تا 5 ثانیه شناخته می شود.

کلید تیپ D:

مینیاتوری تیپ D دارای محدوده قطع جریان 10 تا 20 برابری است. زمان پاسخ این مدل نیز بین 0.04 ثانیه تا 3 ثانیه می باشد.

مینیاتوری تیپ K:

کلید MCB تیپ K در محدوده 8 تا 10 برابری جریان اسمی کار می کند و زمان عملکرد آن از 0.1 ثانیه کمتر است.

کلید MCB تیپ Z:

حساس ترین نوع کلیدهای MCB با تیپ Z شناخته می شود. محدود 2 تا 3 برابری جریان نامی را پوشش می دهد و زمان پاسخ آن کمتر از 0.1 ثانیه می باشد. 

دسته بندی بر اساس تعداد پل

یک نوع دسته بندی مرسوم دیگر برای کلیدهای MCB بر اساس تعداد پل آن ها وجود دارد. این موارد شامل لیست ذیل می باشند:

  • کلید تک پل (SP)
  • کلید دو پل (DP)
  • کلید سه پل (TP)
  • کلید سه پل + نول 
  • کلید چهار پل (4P)

انواع کلید مینیاتوری

کاربرد کلید مینیاتوری

از این وسیله برای کاربردهای مختلفی استفاده می کنند. برخی از مهم ترین این موارد شامل لیست زیر می باشند:

  • انتهای لاین توزیع در مدارات فشار ضعیف
  • محافظ سیستم های روشنایی خانگی
  • محافظت از قطعات نیمه رسانا 
  • استفاده های صنعتی شامل مدار قدرت و ترانسفورماتور
  • محافظت از مدار پی ال سی PLC
  • ابتدا مسیر ورودی تابلوهای برق خانگی
  • محافظت از موتور 
  • قطع جریان نشتی مدار (توام با کلید محافظ جان)

مزیت کلید مینیاتوری نسبت به فیوز

امروزه استفاده از کلیدهای مینیاتوری در شبکه های الکتریکی فشار ضعیف به جای فیوزها رایج تر شده است. کلید MCB در مقایسه با فیوز مزایای زیادی مختلفی دارد، از جمله:

1-کلید mcb مدار الکتریکی را در شرایط غیرعادی شبکه (هر دو شرایط اضافه بار و خطا) به طور خودکار خاموش می کند. کلید مینیاتوری در تشخیص چنین شرایطی بسیار قابل اعتمادتر از فیوز است، زیرا نسبت به تغییر جریان حساس تر است.

2-از آنجایی که دکمه قطع عملکرد کلید در هنگام بروز مشکل در موقعیت OFF قرار می گیرد، نقطه معیوب مدار الکتریکی به راحتی قابل شناسایی است. اما در مورد فیوز، سیم فیوز را باید با باز کردن دسته فیوز یا برش از پایه آن بررسی نمود. بنابراین یافتن مشکل در مدار، در حالتی که از کلید مینیاتوری استفاده شده ساده تر خواهد بود.

3-بازیابی سریع منبع تغذیه در صورت استفاده از فیوز امکان پذیر نیست. زیرا فیوزها باید مجدداً سیم کشی شوند یا برای بازیابی منبع تغذیه تعویض شوند. اما در مورد MCB، بازیابی سریع مدار با چرخاندن سوئیچ به راحتی امکان پذیر است.

4-بکارگیری MCB از نظر الکتریکی ایمن تر از فیوز است.

5-MCB ها را می توان از راه دور کنترل کرد، در حالی که فیوزها را نمی توان بدین طریق تحت کنترل درآورد.

6-به دلیل مزایای فراوان MCB نسبت به فیوز، در شبکه های الکتریکی مدرن فشار ضعیف، تقریباً همیشه به جای فیوز از کلیدهای مینیاتوری استفاده می شود.

تنها نقطه ضعف MCB نسبت به فیوز این است که این وسیله گران تر از فیوز است.

اصول کار کلید مینیاتوری

برای یک کلید mcb دو روش عملکرد وجود دارد. یکی به دلیل اثر حرارتی ناشی از جریان بیش از حد (عملکرد بی متال) و دیگری به دلیل اثر الکترومغناطیسی جریان بیش از حد (عملکرد سیم پیچ) عمل می کند. اساس کار مدل حرارتی مدار شکن مینیاتوری، به دلیل وجود یک نوار از جنس دو فلز مختلف است. زمانی که اضافه بار پیوسته از کلید mcb عبور کند، نوار فلزی گرم می شود و با خم شدن، سبب جدایی صفحات می شود. این انحراف نوار دو فلزی یک قفل مکانیکی را آزاد می کند. از آنجایی که این قفل مکانیکی به مکانیزم عملیاتی متصل می شود، باعث باز شدن کنتاکت های کلید مینیاتوری و قطع مدار می شود.

کلید مینیاتوری MCB

عملکرد کلید MCB در اتصال کوتاه

در شرایط اتصال کوتاه، افزایش ناگهانی جریان باعث جابجایی الکترومکانیکی پیستون مرتبط با سیم پیچ قطع یا سلونوئید MCB می شود. پیستون به اهرم تریپ برخورد می کند و باعث آزاد شدن فوری مکانیسم قفل و در نتیجه باز شدن کنتاکت های کلید مینیاتوری می شود.

ساختار مدار شکن مینیاتوری

ساختار قطع کننده مدار مینیاتوری (کلید مینیاتوری) بسیار ساده، کارآمد و بدون نیاز به تعمیر و نگهداری است. به طور کلی، یک کلید mcb نیازی به تعمیر یا نگهداری ندارد. فقط در صورت نیاز با یک نمونه جدید و سالم جایگزین می شود. یک کلید مینیاتوری معمولاً دارای سه بخش اصلی در ساختار خود شامل موارد ذیل است:

قاب (فریم) کلید مینیاتوری

قاب کلید مینیاتوری، یک جعبه پلاستیکی است. این یک محفظه سفت، محکم و عایق است که سایر اجزا در آن نصب شده اند.

مکانیسم عملیاتی کلید MCB

مکانیسم عملکرد یک مدارشکن مینیاتوری، وسیله باز و بسته شدن دستی آن را فراهم می کند. این وسیله دارای سه حالت «روشن»، «خاموش» و «تریپ شده» است. اگر کلید MCB به دلیل جریان بیش از حد قطع شود، دستگیره کنترل خارجی می تواند در موقعیت TRIPPED قرار گیرد. هنگامی که کلید MCB را به صورت دستی خاموش کنید، ضامن کلید در موقعیت “خاموش” قرار می گیرد. همچنین یک کلید MCB در حالت بسته، در وضعیت “روشن” قرار می گیرد. با مشاهده موقعیت های ضامن کلید، می توان وضعیت MCB بسته، خاموش یا خاموش شدن دستی را تعیین کرد.

واحد تریپ مدار شکن مینیاتوری

واحد تریپ قسمت اصلی کلید است که وظیفه عملکرد صحیح کلید مینیاتوری را بر عهده دارد. دو نوع اصلی مکانیزم تریپ در MCB ارائه شده است. بدین ترتیب که یک بی متال در برابر جریان اضافه بار نقش محافظتی ارائه می کند و یک آهنربای الکتریکی نیز در برابر جریان اتصال کوتاه از مدار محافظت می کند.

در همین رابطه بخوانید: تابلو بانک خازنی چیست و چه کاربردی دارد؟

مکانزیم عملکرد کلیدهای مینیاتوری

سه مکانیزم در یک کلید برق مینیاتوری برای خاموش کردن آن تعبیه شده است. اگر تصویر زیر را با دقت مشاهده کنید، متوجه می شوید که عمدتاً یک نوار دو فلزی، یک سیم پیچ و اهرم روشن و خاموش دستی در آن وجود دارد. مسیر انتقال جریان الکتریکی یک کلید مینیاتوری که در تصویر نشان داده شده است به شرح زیر است. جریان ابتدا از ترمینال برق سمت چپ وارد شده، سپس از نوار بیمتال و سیم پیچ جریان عبور می کند. در ادامه وارد سطح تماس متحرک شده و بعد از آن از سطح تماس ثابت رد شده و در نهایت ترمینال خروجی را طی می کند.

mcb کلید مینیاتوری

نحوه قطع مدار به وسیله کلید MCB

اگر مدار برای مدت طولانی بیش از حد بارگذاری شود، نوار بیمتال دو فلزی نیز بیش از حد گرم می شود و تغییر شکل می دهد. این تغییر شکل نوار دو فلزی باعث جابجایی نقطه قفل می شود. کنتاکت متحرک MCB به وسیله فشار فنر با این نقطه قفل مهار شده است که کمی جابجایی قفل باعث آزاد شدن فنر شده و باعث می شود که کنتاکت متحرک برای باز کردن MCB حرکت کند. سیم پیچ جریان به گونه ای قرار می گیرد که در هنگام خطای اتصال کوتاه، MMF آن باعث شود که پیستون آن به همان نقطه قفل برخورد کند و قفل را جابجا کند. به این ترتیب کلید MCB باز می شود.

قطع مدار به صورت دستی

مجدداً هنگامی که اهرم عملکرد کلید مینیاتوری با دست جابه جا شود. به این معنی که وقتی MCB را به صورت دستی در موقعیت خاموش قرار دهیم، همان نقطه قفل جابه جا می شود. در نتیجه کنتاکت متحرک به همان روش قبل از کنتاکت ثابت جدا می شود و مدار قطع می شود. صرف نظر از نوع مکانیسم عملکرد، به عنوان مثال به دلیل تغییر شکل نوار دو فلزی، یا به دلیل افزایش MMF سیم پیچ، یا به دلیل عملکرد دستی، همان نقطه قفل جابجا شده و همان فنر تغییر شکل یافته آزاد می شود. این مکانیزم در نهایت مسئول حرکت کنتاکت متحرک است.

روش کنترل قوس الکتریکی در کلید MCB

هنگامی که کنتاکت متحرک از کنتاکت ثابت جدا می شود، ممکن است احتمال قوس بالایی وجود داشته باشد. این قوس سپس از طریق قوس رانر بالا رفته و وارد شکافنده های قوس شده و در نهایت خاموش می‌شود. هنگامی که ما یک کلید مینیاتوری MCB را روشن می کنیم، در واقع قفل عامل جابجا شده را به موقعیت روشن قبلی خود بازنشانی می کنیم و MCB را برای یک عملیات تریپ یا خاموش کردن دیگر آماده می کنیم.

سوالات متداول کلید مینیاتوری

1-کلید مینیاتوری چیست؟

کلید مینیاتوری مدار الکتریکی را در برابر جریان اضافی حفاظت می‌کند. به این ترتیب که اگر جریانی بیش از جریان اسمی مدار از آن عبور کند، برای حفظ امنیت و جلوگیری از اتصال کوتاه شدن جریان برق را قطع می‌کند.

2-انواع عملکرد کلید MCB کدامند؟

این وسیله می تواند با دو عملکرد شامل سیم پیچ و بی متال به کار گرفته شود

3-تیپ های مختلف کلید مینیاتوری چیست؟

معمولاً کلید MCB در دو تیپ B و D، C و K, Z وجود دارد. حالت اول (تیپ تندکار) دارای مصارف روشنایی ساختمانی است. حالت دوم که با کلید موتوری (کندکار) معروف است، کاربرد صنعتی دارد. نوع D یا کلید ترانسفورماتوری می باشد. نوع K کلید مینیاتوری قدرت می باشد. نوع Z نیز کلید MCB حساس نامیده می شود.

4- آیا استفاده از کلید MCB برای جریان اتصال کوتاه بالا مناسب است؟

خیر، در این گونه موارد، باید از کلید کمپکت اتوماتیک MCCB استفاده شود.

سفارش ساخت تابلو برق با بهترین متریال

اگر برای مجتمع مسکونی، تولیدی و صنعتی خود به دنبال خرید تابلو برق هستید، کافیست با کارشناسان شرکت ساخت تابلو برق آداک تماس بگیرید. ما به پشتوانه ساله ها تجربه در زمینه طراحی و ساخت انواع تابلو برق فشار ضعیف و فشار متوسط، آماده ارائه تجربیاتمان به شما مشتری گرامی هستیم. کلیه مراحل طراحی، ساخت، تست، نصب و نگهداری تابلو برق صنعتی در آداک با کیفیت بی نظیر انجام می شود. برای استعلام قیمت تابلو برق با شماره های ذیل با ما تماس بگیرید:

تولید کننده تابلو برق

ساخت تابلو برق در تهران | ساخت تابلو برق در کرج

4.3/5 - (6 امتیاز)

Comments:

  • محمد

    کلید مینیاتوری با کلید کمپکت اتوماتیک فرقش در چی هست؟

نظرات بسته شده اند

روش های تماس با آداک

دفتر مرکزی: کرج، عظیمیه. بلوار 45 متری کاج، پلاک 199، واحد 1 و 3

تلفن: 02634156000

ایمیل: info@adakbn-co.com

دفتر تهران: بزرگراه اشرفی اصفهانی، خیابان مخبری، پلاک 10 واحد 6

تلفن: 02144491255

ایمیل: sales@adakbn-co.com

کارخانه: شهرک صنعتی صفادشت، بلوار فروردین، خیابان فروردین نهم غربی، پلاک 104

تلفن: 02634156000